Taakopvatting Wijsbegeerte Communitarisme Contraverlichting Populisme Ethisch liberalisme

Digital 'livingroom' commenting on the influence of Dutch intellectuals on the rise of political populism in the Netherlands. For sure, once upon a time Holland was renowned for its stand on Human Rights, tolerance and other basic requirements of the Enlightenment. Today a strong Counter-Enlightenment movement, philosophically for the most part Herderian, Hegelian and Heideggerian in origin, is responsible for the closing of the Dutch mind. Looking inward and backward, intellectuals constructed a nationalistic euphoria in the hearts and minds of the populace, all in the name of 'cultural affiliances', against 'enemies' which seem to originate outside national borders (Globalization, Islam) and for a renewed 'sense of belonging.' Although most of the articles are in Dutch, translation is on the way.

Digitale huiskamer gewijd aan academische wijsbegeerte voor zover relevant voor contemporaine maatschappelijke - en politieke vraagstukken. Wijsbegeerte voor de mens en zijn bestaan, zonder te vervallen in scheurkalender - en doelgroepfilosofie. Observeert de invloed van publieke intellectuelen op de tijdgeest met ouderwetse academische distantie.

Vincent Guicherit, political philosophy.

The Reckless Mind: Intellectuals in Politics
In het eerste decennium van de 21ste eeuw ondergaat het nationale decorum niet slechts de Herderiaanse opleving van de Volksgeist, maar ook de annunciatie van conservatieve intellectuelen waaronder Paul Scheffer, Joshua Livestro, Frank Ankersmit, Ad Verbrugge en Andreas Kinneging. > Meer
Zweven en de noodzaak tot reflectie
U kent het fenomeen wel. Beslissingen uitstellen tot het door tijd en omstandigheden niet anders kan. Wij hopen dan door dit uitstel uiteindelijk het beste besluit te nemen. Over het algemeen wordt uitstellen niet positief gewaardeerd. In het politieke discours is het begrip zwevende kiezer gemeengoed geworden. > Meer
Cultuur, Religie en het Zelfvertrouwen van de Intellectueel.
Bij de stichting 'Werkelijkheid in Perspectief' zijn afwijkende meningen welkom. De initiatiefnemers - professorale publieke intellectuelen - beklagen zich over het feit dat universiteiten niet langer vrijplaatsen zij waar stevig en controversieel mag worden gedebatteerd over maatschappelijk geachte onderwerpen. Er is, aldus de initiatiefnemers, sprake van intellectueel conformisme. De afwijkende mening moet weer de ruimte krijgen. Maar als de gevaarlijke mening weer gemeengoed mag worden, wie is verantwoordelijk voor de maatschappelijke repercussies? Een essaywestrijd moet in ieder geval weer stoom in de machine brengen. Op de religieuze vindplaats: een archeologie van het gevaarlijk denken. > Meer
De politieke hoogleraar: Martin Heidegger en de contemporaine ethico-politieke dimensie van kennisproductie aan Nederlandse universiteiten.
In April 1933 wordt Martin Heidegger Rector van de universiteit van Freiburg en vanaf 1 mei lid van de Nationaal Socialistische partij. Hij zal dat tot 1945 blijven. Heidegger is niet slechts een Nazi-sympathisant. Door de Denazificatie Commissie van de Universiteit van Freiburg wordt hij na de oorlog schuldig bevonden aan politieke misdaden waaronder actief verdedigen van de Gleichschaltung (het uitsluiten van Joden en andere “onwelgevalligen” uit overheidsdienst) en het opzetten van studenten tegen niet–Nazi professoren. > Meer
De academische intellectueel als opiniemaker.
De ontslagen nu ex-wetenschappers Diederik Stapel en Don Poldermans waren feitelijk opiniemakers in een verkeerde context. Opinie is immers geen wetenschap dus het fingeren of verrommelen van data en de daaraan verbonden begeerde conclusies zijn vergelijkbaar met iedere mening die rijkelijk vloeit over de tafel van menig praatprogramma. Waartoe beïnvloeden academische intellectuelen publieke meningsvorming met standpunten die in academische context als ongefundeerd van de hand worden gewezen? En omgekeerd, waarom mogen academische intellectuelen in de publieke ruimte van alles roepen wat niet bewezen noch genuanceerd is? Over opiniemakers, de kwaliteit van het publieke debat en de verrijzenis van de academische ‘pundit’: de hoogleraar als televisiedeskundige.   > Meer
De wijsbegeerte van populistische filosofie.
De relatie tussen populisme en filosofie is in academische kringen vooralsnog niet gethematiseerd. Überhaupt lijkt er in Nederland nauwelijks belangstelling voor de invloed van intellectuelen op het maatschappelijk klimaat. Dat kan betekenen exceptis exipiendis dat de publieke intelligentsia zich senang voelen bij de tijdgeest. Misschien wordt er gehoopt dat anti-intellectueel Wilders voor gewenste maatschappelijke veranderingen zal zorgdragen, zoals ook ooit intellectuele fellow travellers dat gedaan hebben bij achteraf akelige heersers. Maar misschien dat het gebrek aan urgentie te maken heeft met een 'Hegeliaanse' gerichtheid op een sociaal-conservatieve maatschappelijke agenda en een doorgeschoten bewustzijn aan een 'sense of belonging'. > Meer
Ecce Homo Philosophicus.
Overweegt u een bezoek te brengen aan de ‘Nacht van de Filosofie’, onderdeel van het jaarlijks terugkerende ‘Maand van de filosofie’, betrek daarbij dan ook een motievenonderzoek. Opzoek naar een leuk avondje uit in de beste traditie van Homo Ludens? Of behoefte aan reflectie op uw onbehagen met tijdgeest en onderbuik? Over de zin en onzin van publieksfilosofie. > Meer
Homo Ludens en de neergang van de denkende elite.
Duitsland kent het principe van de weerbare democratie. Om bijvoorbeeld als politiek statement te stellen dat Artikel 1 van de grondwet dient te worden aangepast, ooit de wens van politiek activist Fortuyn, of rechters te beoordelen op hun wijze van straffen, zoals een Nederlands politiek fenomeen thans wil, zou in Duitsland aanleiding kunnen zijn tot het verbieden van een partij. > Meer
Populisme als intellectueel construct.
Aan de vooravond van de Statenverkiezing mag, zoals zo vaak, een eminent publieke intellectueel, thans de invloedrijke auteur van het 'Multiculturele Drama', wederom het politiek bestel, georganiseerd in partijpolitieke kaders, het failliet aanzeggen. Zijn uitspraken kunnen worden nagelezen in een voorpublicatie van zijn boek 'Onszelf blijven' in de Groene Amsterdammer, nummer 4, 2011.  > Meer
Het sociaal-conservatieve drama.
Het begon ergens aan het eind van de jaren tachtig van de vorige eeuw. Misschien, wie zal het zeggen, ingegeven door de slogan ‘Nederland is vol.’ De tovenaar en zijn leerlingen controleren achteraf gezien een tot nog toe succesvolle lange mars om de hearts and minds van een niet onaanzienlijk deel van het electoraat in handen te krijgen. > Meer
Nimia Familiaritas Parit Contemptum.
Elke politieke theorie heeft behoefte aan een massamens. Niet al te onbegrijpelijk. Raison d' être van elke theorie is de al dan niet vrijwillige acquisitie van aanhangers. Marx noemde zijn massamens Proletariaat. Nietzsche de Übermensch. Wilders mag het doen met 'Henk en Ingrid', hoewel hier wordt gekozen voor het te introduceren begrip Plebescitariaat. Een conglomeraat van reaguur, Bokito-burger en elitair-populist. Over het gebruik en misbruik van 'culturele waarden'.
 > Meer
De PVV en het verraad van de polder-intellectueel.
Publieke intellectuelen zijn steeds mindere mate wetenschappers van objectieve ernst en academische distantie, en steeds meer ideologen van de tijdgeest. Gelet de politieke situatie in Nederland van de afgelopen 10 jaar is de dialectiek van ‘klassenhaat’ en ‘politieke passies’ - de idee dat politiek gedefinieerd wordt door strijd en polarisatie, zich uitend in een cultuur georiënteerd nationalisme, door organisatie van tegenstellingen in termen van het ‘eigene’ ten opzichte van het anders-zijn van het de andere - terug van weggeweest. > Meer